Uroczystości odpustowe są niczym innym jak kolejną z szans pojednania się z Bogiem. Dzień odpustu bowiem umożliwia uzyskanie duchowego daru, którym jest darowanie wszystkich doczesnych kar za popełnione grzechy. Popełniając grzechy niejako zaciągamy u Boga winę, którą odpokutowanie umożliwiają odpusty.
Choć odpust stanowi swoistą ucztę parafialną, której towarzyszy cała wieś lub miasto, orkiestry dęte i poczty sztandarowe oraz, rzecz jasna, festyny parafialne, to jednak najistotniejsza jest suma odpustowa.
To podczas niej następuje możliwość uzyskania odpuszczenia win, a odbywa się to, a jakże, poprzez swoisty rytuał odpuszczenia. Należy w związku z tym spełnić kilka warunków/wykonać kilka czynności:
- spowiedź sakramentalna (ta nie musi być w ten sam dzień);
- przyjęcie Komunii Świętej;
- wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu;
- odmówienie modlitw ''Ojcze nasz'', ''Wierzę w Boga'' oraz dowolnej modlitwy w intencjach Ojca Świętego.
Obchodom uroczystości odpustowych towarzyszy szczególny odświętny ornat księży, zaś sumę odpustową sprawuje zazwyczaj biskup. Kościół wypełniony być może kolorowymi szarfami, kwiatami. W udział w uroczystości włączają się także lokalne służby – straż, orkiestry, służby liturgiczne.
Jakie jednak znaczenie ma odpust? Dla katolika fundamentalne. Żadna osoba wierząca nie chciałby zakończyć swojego życia przed pojednaniem z Bogiem – odpust daje możliwość zabezpieczenia się przed śmiercią w grzechu ciężkim. Jest też kolejną okazją do nawrócenia i przewartościowania swojego życia.